Στο Εθνικό Πάρκο της Βόρειας Πίνδου περιλαμβάνεται το μεγαλύτερο μέρος της ομώνυμης οροσειράς. Έχει έκταση περίπου 2000 τετ. χλμ. Θεσμοθετήθηκε το 2005, σαν αποτέλεσμα της ένωσης των δύο προϋπάρχονταν Εθνικών Δρυμών, του Βίκου-Αώου και της Πίνδου (Βάλια Κάλντα), που βρίσκονται ο μεν πρώτος στα δυτικά, ο δε δεύτερος στα ανατολικά του σημερινού Εθνικού Πάρκου. Εκτός από τις παραπάνω προστατευμένες περιοχές, στο Εθνικό Πάρκο περιέχονται άλλες 7 περιοχές του δικτύου Natura 2000, ορισμένες από τις οποίες βρίσκονται στην Κόνιτσα (Σμόλικας, Βασιλίτσα) και οι υπόλοιπες σε γειτονικές περιοχές.
Σκοπός της ίδρυσης του Εθνικού Πάρκου είναι η προστασία και η ορθή διαχείριση των οικοσυστημάτων, των οικοτόπων, καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας σε συνδυασμό με την ήπια ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών που περιλαμβάνονται σε αυτό. Το Εθνικό Πάρκο περιλαμβάνει περιοχές των Νομών Ιωαννίνων και Γρεβενών. Στα μεγάλα ορεινά συγκροτήματα του Εθνικού Πάρκου συγκαταλέγονται ο Σμόλικας και ο Κλέφτης, η Βασιλίτσα και τα παρακλάδια της Τσούργιακας και Όρλιακας, τα όρη του Λύγκου και η ευρύτερη περιοχή της Βάλια Κάλντα, η Τύμφη με τις δυό χαράδρες του Βίκου και του Αώου, η Τραπεζίτσα, τα βουνά του Κεντρικού και Ανατολικού Ζαγορίου και το Μιτσικέλι. Ολόκληρο το νοτιοανατολικό τμήμα της ευρύτερης περιοχής της Κόνιτσας (Σμόλικας, Βασιλίτσα, Τραπεζίτσα, Τύμφη, κοιλάδα και χαράδρα Αώου, φαράγγι Βοιδομάτη) περιέχεται στο Εθνικό Πάρκο της Βόρειας Πίνδου. Στο Εθνικό Πάρκο περιέχονται εκτάσεις από το Δήμο Κόνιτσας και την Κοινότητα Διστράτου.
Το Εθνικό Πάρκο συγκροτείται από 4 διακριτές ζώνες διαβαθμισμένης προστασίας: τη ζώνη Προστασίας της Φύσης, τη Ζώνη Διατήρησης Οικοτόπων και Ειδών, την καθαυτού ζώνη του Εθνικού Πάρκου και την Περιφερειακή Ζώνη. Όσον αφορά την ευρύτερη περιοχή της Κόνιτσας, στη ζώνη Προστασίας της Φύσης περιέχεται η χαράδρα του Αώου και το φαράγγι του Βοιδομάτη, στη ζώνη διατήρησης οικοτόπων και ειδών περιέχεται το υπόλοιπο τμήμα της οροσειράς της Τύμφης και της Τραπεζίτσας καθώς και οι μεγάλες κορυφές του Σμόλικα. Τα υπόλοιπα τμήματα του Εθνικού Πάρκου περιέχονται στις περισσότερο χαλαρές ζώνες του Εθνικού Πάρκου.
